Wanneer begint het seizoen van de eikenprocessierups? En hoe lang duurt het?
De lente is een tijd van bloei en nieuw leven, maar helaas ook het begin van een jaarlijks terugkerend probleem: de eikenprocessierups. Deze rups, die vooral voorkomt op eikenbomen, staat bekend om de vervelende gezondheidsklachten die hij kan veroorzaken. Elk jaar krijgen mensen last van jeuk, huiduitslag, geïrriteerde ogen en ademhalingsproblemen. Maar wanneer begint dit ongemak precies? En hoe lang houdt het aan?
Wat is de eikenprocessierups eigenlijk?
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes legt in de toppen van eikenbomen. Deze eitjes overwinteren en komen in het voorjaar uit. De naam “processierups” verwijst naar het opvallende gedrag van de rupsen: ze verplaatsen zich in lange rijen, als een soort processie, over de boomstam op zoek naar voedsel.
Wat deze rups zo problematisch maakt, zijn de brandharen die hij vanaf het derde larvestadium ontwikkelt. Deze microscopisch kleine haartjes bevatten een eiwit (thaumetopeïne) dat bij aanraking een allergische reactie kan veroorzaken. Zelfs als je de rups niet direct aanraakt, kun je klachten krijgen door haren die via de wind worden verspreid.
Wanneer begint het seizoen?
Het seizoen van de eikenprocessierups begint doorgaans in de loop van april, afhankelijk van het weer. Wanneer de temperaturen stijgen, komen de eitjes die in de winter zijn gelegd uit. De jonge rupsen eten in deze fase vooral van eikenbladeren en zijn nog niet meteen gevaarlijk.
Vanaf half mei begint de echte overlast: dan hebben de rupsen hun brandharen ontwikkeld en gaan ze in grotere groepen op pad. In deze fase zie je ook steeds vaker de kenmerkende spinselnesten aan de stammen en takken van eikenbomen.
Hoelang duurt het seizoen?
De actieve periode van de eikenprocessierups duurt gemiddeld tot eind juli of begin augustus. In deze periode doorlopen de rupsen verschillende stadia tot ze uiteindelijk verpoppen tot onschuldige nachtvlinders.
Toch betekent dat niet dat het probleem dan direct voorbij is. De brandharen die ze achterlaten in nesten, op boomstammen en in de omgeving kunnen nog maanden actief blijven, vooral als ze door de wind worden verspreid. In droge zomers blijven de haren zelfs tot in de herfst klachten veroorzaken.
Kort overzicht:
- April: Eitjes komen uit
- Mei t/m juli: Piek overlast, ontwikkeling brandharen
- Augustus: Verpopping tot vlinders
- Najaar: Risico op oude brandharen blijft bestaan
Gevolgen voor gezondheid en natuur
De overlast beperkt zich niet alleen tot mensen. Ook dieren zoals honden, katten, vogels en vee kunnen ziek worden van de brandharen. Honden krijgen bijvoorbeeld last van hun bek of tong na het snuffelen in een besmet gebied. Daarom worden steeds vaker bossen, parken, campings en zelfs schoolpleinen preventief gecontroleerd en behandeld.
Ook voor de natuur zelf is het niet ideaal: bij massale aanwezigheid kan de eikenprocessierups bomen kaal vreten, wat de boom verzwakt en vatbaarder maakt voor ziekten.
Wat kun je doen bij overlast?
Zelf een nest verwijderen of rupsen wegvegen is sterk af te raden. Daarmee breng je de brandharen alleen maar verder in de lucht. De beste aanpak is het inschakelen van een professioneel bestrijdingsbedrijf. Zij beschikken over beschermende kleding, speciale zuiginstallaties en milieuvriendelijke middelen om de rupsen en nesten veilig te verwijderen.
Op zoek naar een betrouwbare bestrijder? Neem contact op met Van Voorthuizen, zij zijn onder andere gespecialiseerd in het veilig en milieuvriendelijk verwijderen van nesten bij particulieren en bedrijven.
Conclusie
Het seizoen van de eikenprocessierups is een jaarlijks terugkerende uitdaging waar we steeds beter op voorbereid zijn. Door te weten wanneer het seizoen begint en welke voorzorgsmaatregelen je kunt nemen, kun je veel ongemak voorkomen. Blijf alert, houd je omgeving in de gaten en schakel bij twijfel altijd een professioneel bedrijf in.
Samen zorgen we ervoor dat mens, dier en natuur zo min mogelijk last hebben van dit vervelende beestje.